صوفيان مهد پرورش اسب اصيل تركمن
یازار : تركمن اوغلي
روستاي صوفيان از توابع شهرستان كلاله در شرق گلستان مهد پرروش اسب اصيل تركمن لقب گرفته است.
بيشتر اهالي اين روستاي سرسبز و پرجاذبه به پرورش اسب اصيل تركمن اشتغال دارند و هرساله جشنواره اسبهاي اصيل در آن برگزار مي شود.
تا كنون هفت دوره جشنواره اسب اصيل تركمن در بخش كورس و زيبايي در اين روستاي برگزار شده كه نتيجه اين جشنواره ها، معرفي گونه هاي بكر و اصيل اسب هايي از نژاد تركمن بوده است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني دانشجويان و دانش آموختگان تركمن ايران به نقل از مهر، شناسايي ذخاير ژنتيكي مناطق و تاكيد بر حفظ آن، معرفي و انتخاب نژادهاي برتر، جلب حمايت سرمايه گذاران، محققان و ديگر دست اندركاران براي توسعه و تحقيقات كاربردي و ايجاد فرصتهاي شغلي و ارتقاي درآمد پرورش دهندگان از جمله اهداف اين جشنواره بود.
زمين هموار و غير سنگلاخي ، آب و هواي معتدل و مراتع فراخ و سرسبز صوفيان كلاله سبب شده اين روستا به مكان دايمي برگزاري اين جشنواره تبديل شود .
صوفيان در 140 كيلومتري شرق گرگان ، مركز استان گلستان واقع شده است.
اسب اصيل تركمن با قامت برافراشته، گردن بلند، گوش هاي زيبا، سر كوچك و پوزه‌اي زيبا، دم بلند و ساق هاي كوچك و مقاوم براحتي از ساير نژادهاي اسب قابل تمايز است.
گوشهاي بلند و متحرك، سينه فراخ و متناسب، كپل كم شيب با عرض خوب، مفاصل قوي، سمهاي محكم با زاويه مناسب و تحمل حركات سنگين ورزشي از جمله ويژگي هاي اسب اصيل تركمن است كه اكنون بندرت در گوشه كنار گلستان ديده مي شود.
كهر، نيله، كرنگ، سمند و قره كهر از رنگ هاي اصلي اين نژاد بوده و نژادهاي شناخته شده از اسب تركمن در سه گروه يموت، آخال، چناران (مخلوط از تلاقي اسب تركمن و عرب) دسته بندي شده اند.
اگرچه صادرات اين اسب به خارج از كشور ممنوع است اما واردات اسبهايي از كشورهاي پاكستان و انگليس در دهه هاي 40 به بعد، نسل اين اسب زيبا و منحصر بفرد را در كشور به مخاطره انداخته است.
رئيس جهاد كشاورزي كلاله با اشاره به برگزاري هفتمين دوره جشنواره اسبهاي اصيل در صوفيان افزود: سطح مسابقه عالي بود و امكانات برگزاري جشنواره بيشتر شده و اسبهاي خوبي در اين دوره شركت داشتند.
سيد حمزه موسوي افزود:اسب اصيل تركمن در سه گروه يموت، تازيكه و چناران شناخته مي شود.
وي اظهار داشت: خلوص ژنتيكي اسبهاي تركمن بالاتر رفته است و مردم استقبال خوبي از جشنواره داشته اند و از مناطق مختلف كشور در اين جشنواره شركت كردند.
حكيم ايگدري پرورش دهنده اسب در گلستان كه اكنون مديريت مجموعه هاي سواركاري گلستان را نيز برعهده دارد در اين زمينه اظهار داشت: از اواخر دهه 40 به بعد ورود يكسري اسبهاي وارداتي از كشور پاكستان كه از مستعمرات انگليس بود به كشور آغاز شد.
وي اظهار داشت: مردم منطقه در ابتداي امر شيفته سرعت اين اسبهاي وارداتي شدند و اگر چه نتايج اين واردات در سالهاي اوليه چندان مشخص نبود اما بعدها نشان داد كه مردم در اين زمينه فريب خورده اند و تنها شيفته سرعت اسبهاي وارداتي برابر اسبهاي اصيل تركمن شدند.
وي گفت: بعدها براثر تلقيح و كشش اسبهاي ماديان تركمن با اسبهاي وارداتي، نسلي بوجود آمد كه " دو خون " ناميده مي شود و اكنون بيشتر اسبهاي موجود در منطقه از اين نوع و نژاد هستند و كمتر مي توان اسبهاي اصيل را يافت.
اسبهاي دوخون جايگزين اسبهاي تركمن
ايگدري با بيان اينكه بيشتر اسبهاي مجموعه ما از نوع دوخون است، گفت: اين اسبها در حال حاضر به عنوان اسبهاي اصيل تركمن جاي گرفته اند و كمتر مي توان اسبهايي با نژاد اصيل در منطقه مشاهده كرد.
وي عنوان كرد: در سالهاي اوليه واردات اسب، بيشتر اسبداران تمايل داشتند كه به نوعي با تلقيح اسبهايشان با اسبهاي وارداتي در واقع نسل اسب اصيل را حفظ كنند كه بعدها مشخص شد اين تفكر درست نبوده است.
رئيس مجموعه سواركاري گلستان افزود: روندي كه از سالهاي دهه 40 تا كنون ادامه يافته است، موجب شد نسل اسبهاي اصيل تركمن در گلستان كم شود.
به گزارش خبرنگار مهر، برگزاري جشنواره اسب هاي اصيل در معرفي نژادهاي اصيل تركمن كه اكنون شمار آن رو به انقراض است بسيار تاثير گذار است و تا كنون اسبهاي خوبي در دوره هاي مختلف جشنواره معرفي شده اند.
مردم تركمن
یازار : تركمن اوغلي
تُركَمَن‌ها (به تركمني: turkmen) يكي از اقوام ترك‌تبار آسياي ميانه هستند كه عمدتاً در تركمنستان، شمال غرب افغانستان و شمال‌شرق ايران سكونت دارند. آن‌ها به زبان تركمني از زبان‌هاي ترك‌تبار شاخه اغوز غربي سخن مي‌گويند و بيشتر آنان مسلمان سني و پيرو مذهب حنفي هستند. تركمن‌ها تا اوايل قرن بيستم عمدتاً كوچ‌نشين بودند اما پس از آن به مرور ده‌نشين و شهرنشين شدند.
تركمن‌ها شاخه‌اي از تركان آسياي ميانه معروف به اُغوز يا غُز هستند كه از عهد قديم در صحراهاي وسيع بخش سفلاي رود سيحون و بين درياي آرال به زندگي كوچ‌نشيني روزگار مي‌گذراندند. تا حدود قرن هفتم ميلادي تركمن‌ها جزئي از قوم بزرگ ترك بودند. در اين سالها به دنبال اضمحلال امپراطوري گؤك تؤرك‌ها (تركان آسماني)[۸]، گروهي از تركها كه اغوز ناميده مي‌شدند، از آنان جدا شده از ناحيهٔ ارخون به طرف آرال و سيردريا كوچ كردند.[۹]
واژه‌هاي تركمن و تركمان در گذشته به تمامي قبايل ترك‌تبار اغوز به‌ويژه طايفه‌هاي كوچ‌نشين و مسلمان آن‌ها گفته مي‌شد كه اين معنا اعم از كاربرد قوم تركمن امروزين است. به اين معنا كه تركمن‌هاي كنوني شاخه‌اي از تركمن‌ها در نوشته‌هاي قديمي فارسي هستند. همين‌طور در حال حاضر گروه‌هاي ترك‌تباري در عراق و سوريه به تركمن معروفند كه ارتباط نزديكي با تركمن‌هاي ساكن منطقه ميان رود جيحون و گرگان‌رود ندارند و از نظر تاريخي، زباني و فرهنگي بيشتر به آذربايجاني‌ها و ترك‌هاي تركيه شباهت دارند.
